جراحی فک ( ارتوسرجری )
جراحی فک(ارتوسرجری)
مقدمه :
داشتن صورتی زیبا با هارمونی و تعادل مناسب از آرزوهای دیرینه انسانها بوده است.موقعیت و شکل فک بالا و پایین و چانه تاثیر بسزایی بر فرم ، زیبایی و زاویه بندی صورت دارد.
یکی از مشکلات رایج بیماران،موقعیت نامناسب و ناهنجاری های فک و صورت است ک با ترکیبی از درمان های ارتودنسی و جراحی قابل درمان است .
با انجام ارتوسرجری اکثریت بیماران علاوه بر تغییر چهره و بهبود ظاهر ، شاهد بهبود عملکرد تکلم و تنفس و جویدن نیز می شوند.
جراحی فک توسط چه کسانی انجام می شود ؟
در ایران اصلاح ناهنجاری های فک به طور تخصصی توسط جراحان متخصص دهان و فک و صورت که یک دوره 6ساله تخصصی را گذرانده اندانجام میشود.
چه کسانی نیاز به جراحی فک دارند ؟
1-ظاهر نامتعادل فکین از رو به رو یا نیم رخ
2-عقب بوددن فک پایین و چانه
3-جلو بودن فک بالا و پایین و چانه
4-عدم تقارن فک پایین و چانه نسبت به صورت
5-فاصله بین دندان هنگام بسته بودن دهان
6-اختلال در جویدن و بلعیدن و تنفس و...
سن مناسب برای جراحی فک ؟
بعد از کامل شدن بلوغ و تکامل اسکلت صورت که در خانمها در حدود 16-18سالگی و در آقایان در حدود18-20 سالگی است میتوان جراحی فک را انجام داد.
نکته مهم این است که جراحی باید زمانی انجام شود که رشد فکین متوقف شده باشد.
نیاز به درمان ارتودنسی قبل از جراحی فک :
امروزه همواره جراحی فک را بعد از یک دوره ارتودنسی یک ساله که توسط متخصص ارتودنسی انجام میشود انجام میدهند.
هدف نهایی انجام ارتودنسی و بدنبال آن جراحی این است که بعد از انجام جراحی فک علاوه بر بهبود ظاهر فک و صورت اختلالات جویدن و بلع و...نیز تصحیح شود.
مشاوره برای جراحی فک :
بیماری که به هر نوعی از اختلالات فک ،مبتلاست ابتدا به جراح فک و صورت مراجعه میکند. پس از معاینه اولیه و تهیه عکس ها و قالبها و رادیوگرافی های اولیه ،بیمار توسط جراح به یک متخصص ارتودنسی ارجاع داده میشود تا موقعیت دندان ها برای انجام جراحی فک تنظیم شود.طول دوره ارتودنسی برحسب ناهنجاری های فک و اختلالات دندانی میتواند از 9ماه تا 15ماه متغیر باشد ولی به طور معمول دوره یک ساله برای ارتودنسی قبل از جراحی کفایت میکند.البته تمامی بیماران بعد از انجام جراحی فک نیزبه مدت 6ماه به منظور تثبیت موقعیت دندان ها باید زیر نظر متخصص ارتودنسی باشند.
انجام جراحی فک :
بعد از تکمیل دوره ارتودنسی بیمار توسط متخصص ارتودنسی مجددا به جراح فک و وصورت ارجاع داده میشود و نوع جراحی فک توسط جراح مشخص میشود.جراحی فک میتواند شامل جراحی فقط یک فک یا هر دو فک هم زمان باهم باشد.
البته گاها برای رسیدن به زیبایی بیشتر به جراحی مجزای چانه نیز نیاز است.
اقدامات قبل از عمل جراحی :
قبل از انجام جراحی فک همواره یک سری آزمایشات کامل جهت بررسی وضعیت جسمی و انعقادی فرد انجام میشود تمامی جراحی های فک باید تحت بیهوشی کامل و ترجیحا در بیمارستان انجام شود البته بعضی از جراحی های فک که فقط شامل جراحی یک فک یا چانه باشند را میتوان در کلینیک هانیز انجام داد.
زمان متوسط عمل برای جراحی فک بستگی به نوع جراحی دارد. در جراحی دو فک مدت زمان عمل به طور متوسط 4ساعت و درجراحی یک فک 5/2ساعت میباشد.
معمولا اکثر بیماران بعد از انجام جراحی به مدت 1-2ساعت در ریکاوری به سر میبرند و سپس به بخش منتقل میشوند بسته به نوع و شدت جراحی و نظر جراح فک و صورت و متخصص بیهوشی ممکن است بیماران حداکثر تا یک روز در بیمارستان بستری باشند.
مراقبت های بعد از عمل :
دوره نقاهت بعد از جراحی فک معمولا بین 7-10روز میباشد.دراین صورت امتناع از فعالیت های سنگین و استعمال دخانیات و استفاده از وعده های غذایی سفت ضروری است.
رژیم غذایی به مدت 2-4 هفته شامل مایعات و غذاهای نرم می باشد.کمپرس سرد به خصوص در روزهای اول به کاهش ورم کمک شایان توجهی میکند .اکثریت بیماران بین 7-10 روز بعد از جراحی میتوانند فعالت روزمره خود را از سر بگیرند.
عوارض احتمالی جراحی فک :
بیماران ممکن است تا مدتی بعد از عمل در باز شدن دهان و جویدن مشکلاتی داشته باشند علاوه بر این بی حسی موقت لبها و پوست چانه نیز از پیامدهای احتمالی عمل است که نیاز به درمان خاصی ندارد و معمولا پس از 2-3 ماه برطرف میشود.
جراحی فک بالا :
بیمارانی که دارای فک بالای بیرون زده هستند یا نمایش لثه های آنها در حالت لبخند بیش از مقدار عادی است.
درصورتی که به درمان های ارتودنسی جواب ندهند کاندید جراحی فک میباشند. این جراحی باعث بهبود تعادل فک و دندان ها نسبت به لب بالا و بینی و چانه خواهد شد .
جراحی فک پایین :
افرادی که دارای فک پایین بیش از حد بیرون زده یا بیش از حد عقب رفته هستتند میتوانند تا حد زیادی با انجام جراحی فک از ظاهر و عملکرد مطلوب برخوردار شوند. علاوه براین در بیمارانی که دارای فک پایین نامتقارن هستند نیز جراحی فک تنها راه درمان این عدم تقارن و ایجاد توازن در فرم صورت میباشد
جراحی چانه :
جراحی چانه میتواند به صورت مجزا یا هم زمان با جراحی فک انجام شود و تقارن و توازن صورت در نمای روبرو و نیم رخ را بهبود بخشد علاوه بر این جلو اوردن چانه معمولا در افرادی که دارای مشکلات تنفسی از جمله خرخر و آپنه میباشند به بهبود عملکرد تنفسی منجر میشود.
سوالات رایج فک
1-آیا برش های جراحی فک روی پوست صورت قابل مشاهده است ؟
مطلقا خیر.در جراحی فک تمامی برش ها در داخل دهان داده میشود و هیچ گونه آثار برش یا بخیه بر روی پوست وجود نخواهد داشت.
2-کسانی که هم نیاز به جراحی فک دارند و هم تمایل به انجام جراحی زیبایی بینی دارند کدام عمل را ابتدا انجام می دهند ؟
اصولا با توجه به اینکه فرم بینی پس از جراحی فک بالا دچار تغییرات جزیی میشود بهتر است ابتدا جراحی فک بالا انجام شود و پس از گذشت حداقل 9-6 ماه در صورت تمایل، جراحی زیبایی بینی انجام شود.
3-آیا در کسانی که قبلا جراحی زیبایی بینی انجام داده اند انجام جراحی فک مشکلی در فرم بینی ایجاد می کند ؟
اگر جراحی مربوط به فک بالا باشد تغییرات جزیی ، در فرم بینی بعد از عمل ایجاد میشود که البته این تغییرات را یک جراح با تجربه میتواند با اتخاذ به اقدامات درمانی مناسب حین عمل به حداقل برساند.اما اگر جراحی قرار است روی فک پایین یا چانه انجام شود این جراحی هیچ تاثیری روی فرم بینی جراحی شده ندارد.
4-آیا امکان دارد جراحی فک و بینی هم زمان انجام شود ؟
در صورتی که قرار است فک بالا عمل شود بهتر است که جراحی بینی انجام نشود.اما اگر قرار است برای فک پایین یا چانه انجام شود میتوان جراحی بینی را نیز هم زمان انجام داد
5-آیا بعد از عمل جراحی دو فک ، دهان با،سیم به یکدیگر بسته می شود ؟
با استفاده از روش های نوین جراحی امروزه پس از جراحی فک نیازی به بستن فک ها نیست ،فقط باید در یک دوره محدود بعد از عمل موقعیت فک ها توسط کش(الاستیک) تثبیت شود .
